Niezwykle.com Niezwykle.com Niezwykle.com Niezwykle.com
Wybierz najbardziej niezwykłe z niezwykłych
ZNAJDŹ NAS!
Niezwykły spektakl, kiedy przyroda budzi się do życia...
Poprzedni
LOSOWO
Ziemia we wszechświecie. Dzięki temu filmowi nabierzesz dystansu do codziennych spraw...
Następny
Idee
3038 odsłon
14 Lubię to!
0 komentarzy

Polskie szkolnictwo na fatalnym poziomie? Wystarczy wziąć przykład ze Szwajcarii

Nawigacja
  • Informacje
  • Ocenianie
  • Artykuł
  • Komentarze
Oceń!
Ocena czytelników
Oceniaj tutaj
Twoja ocena
7.9
7.9
Ocena czytelników
28 ocen
Już oceniałeś
Polskie uczelnie produkują bezrobotnych. Mnożą ich jednak nie dlatego, że nie są tak dobre, jak amerykańskie, tylko dlatego że są częścią centralnie sterowanego przez państwo systemu edukacyjnego. A ten, jak każdy system centralnie planowany, jest nieefektywny i niedopasowany do potrzeb rynku. Nie tylko w Polsce zresztą.

Prezes PZU, Andrzej Klesyk, wywołał ostatnio ostrą dyskusję narzekając w tekście „Szukamy, tych którzy myślą samodzielnie” na stan polskiego szkolnictwa wyższego. Sytuację zdiagnozował tylko częściowo słusznie twierdząc, że uczelnie pogłębiają bezrobocie, a nasz proces edukacji, w przeciwieństwie np. do amerykańskiego jest niedostosowany do wymagań rynku. Tak się składa, że system nauczania mało gdzie odpowiada wyzwaniom gospodarki.

Lant Pritchett, ekonomista z Uniwersytetu Harvarda, w opublikowanej w 2004 r. pracy zatytułowanej „Where Has All the Education Gone?” przeanalizował dane z lat 1960–1987 z kilkudziesięciu rozwijających się oraz rozwiniętych krajów. Odkrył, że  nie ma żadnej pozytywnej zależności między ilością formalnej edukacji jaką otrzymują obywatele kraju, a wzrostem gospodarczym. Co więcej, w wielu przypadkach ta zależność jest negatywna!

Od 1960 r. odsetek dzieci uczęszczających do szkół podstawowych, w krajach objętych badaniem, wzrósł z 66 do 100 proc. Do szkół ponadpodstawowych – z 14 do 40 proc. W tym samym okresie średni wzrost gospodarczy spadł z 3 proc. w latach 60, do 2,5 proc. w latach 1970. i 0,48 proc. w latach 80. W latach 90. także nie był dużo wyższy.

Aby zrozumieć, dlaczego system edukacyjny obowiązujący w Polsce, USA i innych rozwiniętych i rozwijających się państwach jest szkodliwy dla gospodarki musimy cofnąć się do jego początków. W nowożytnych czasach po raz pierwszy państwowy przymus chodzenia do szkoły wprowadzono w Prusach – w najbardziej despotycznie rządzonym państwie XIX w. Europy.

Jak pisze Murray Rothbard w książce „Education: Free and Compulsory” był to skutek przegranej z Napoleonem bitwy pod Jeną, w 1807 r. Król Fryderyk Wilhelm I pragnął zbudować nowe, niepokonane Prusy i oprzeć siłę nowego państwa na bezwzględnie posłusznych żołnierzach i urzędnikach.

Dlatego wszystkie szkoły przeszły pod kontrolę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Od 1810 r. każdy nauczyciel był zatwierdzany i certyfikowany przez państwo. Wprowadzono dzwonki na lekcje, tak by uczniowie, jak na rozkaz, porzucali swoje aktualne zajęcie. Pojawiły się listy zatwierdzonych przez państwo lektur, tak by przypadkiem młodzi sami nie próbowali szukać treści, które byłyby dla nich nieodpowiednie. Położono nacisk na pracę indywidualną i osiągnięcia indywidualne, bo ludzie, którzy nie potrafią współpracować, nigdy nie będą w stanie się zbuntować przeciwko absolutnemu władcy. Zdelegalizowano wszystkie prywatne szkoły, a później pozwolono im działać, ale musiały uczyć według ustalanego przez państwo programu.

Pruski, centralnie sterowany przez państwo system edukacji, został przez emigrantów z Niemiec wprowadzony w USA i przejęty przez inne kraje w Europie. Początkowo spełniał dobrze swoją rolę, ponieważ bezwzględne wykonywanie poleceń było także pożądaną cechą wśród kadr dla tworzonych w czasie rewolucji przemysłowej fabryk (robotnicy wykonywali zwykle monotonną i powtarzalną pracę). Jednak zaczęło pojawiać się coraz więcej dowodów na to, że państwowa edukacja się nie sprawdza.

Jak podaje John Gatto w książce „The Underground  History of American Education” jeszcze w połowie lat 30. XX w. w USA  było wśród osób powołanych do wojska tylko 2 proc. funkcjonalnych analfabetów (czyli takich, którzy nie potrafili zrozumieć prostego rozkazu na piśmie). W czasie II wojny światowej było to 4 proc., podczas wojny w Korei – 19 proc., a w 1970 r. (w czasie wojny w Wietnamie) już 27 proc.! Tymczasem na przykład w 1840 r., czyli w czasie kiedy nie było w USA obowiązku szkolnego, w stanie Connecticut tylko 1 na 579 obywateli nie potrafił czytać i pisać (dane ze spisu powszechnego).

Niszczycielski efekt pruskiego modelu edukacyjnego na kreatywność (rozumianą jako umiejętność widzenia możliwie wielu różnych rozwiązań problemu) amerykańskich dzieci opisali także George Land i Beth Jarman w książce „Breakpoint and Beyond: Mastering the Future Today”.

Otóż, okazało się, że podczas pierwszego badania aż 98 proc. dzieci, które wówczas były w wieku przedszkolnym (3–5 lat), miało tę umiejętność na poziomie geniuszu. Kiedy miały 8–10 lat, czyli chodziły już do szkoły – odsetek geniuszy spadł do 35 proc., po kolejnych pięciu latach – do 10 proc., by wśród dorosłych zatrzymać się na poziomie 2 proc.

Co ciekawe, taki skutek centralnie sterowanej przez państwo edukacji przewidział laureat Nagrody Nobla z ekonomii Friedrich von Hayek. W wydanej w 1944 r. książce „Droga do zniewolenia” pisał:

„Życie intelektualne polega na wzajemnym oddziaływaniu jednostek posiadających odmienną władzę i różne poglądy. Rozwój rozumu jest procesem społecznym opartym na istnieniu takich właśnie różnic. Z samej swej istoty rezultaty tego procesu nie są możliwe do przewidzenia. Tak więc nie możemy uzyskać wiedzy o tym, które poglądy będą sprzyjały temu rozwojowi, a które nie. Mówiąc krótko, wzrostem tym nie mogą rządzić, bez jednoczesnego ograniczania go, żadne poglądy, którym dziś hołdujemy. „Planowanie” czy „organizowanie” rozwoju rozumu, a co za tym idzie, postępu w ogóle, zawiera w sobie sprzeczność,. Pogląd, że umysł ludzki powinien „świadomie” kontrolować swój własny rozwój, myli rozum indywidualny, który jako jedyny może cokolwiek „świadomie kontrolować”, z międzyosobniczym procesem, dzięki któremu rozwój ten zachodzi. Próbując poddać ten proces kontroli, stawiamy jedynie bariery dla jego rozwoju, co wcześniej czy później musi spowodować stagnację i upadek rozumu.”

O tym, że odpowiedzią na kryzys polskiego systemu edukacji powinno być wycofanie się państwa z tego obszaru działalności świadczy także przykład Szwajcarii. Otóż w Szwajcarii nie ma Ministerstwa Edukacji. Kształcenie przekazano w ręce kantonów.

W efekcie w tym  8-milionowym kraju działa 26 konkurujących z sobą systemów edukacyjnych (odnosząc to do liczby ludności, to jakby w Polsce działało ich 126). Konkurencja sprawiła, że każdy 16–letni Szwajcar może wybrać praktykę w jednym z 260 zawodów (przez 3, 4 lata po trzy dni w tygodniu spędzając w pracy, a tylko dwa w szkole) i 70 proc. z nich wybiera taką właśnie drogę. W efekcie odsetek bezrobotnych wśród absolwentów szkół należy w Szwajcarii do najniższych w Europie.

Andrzej Klesyk stawia jako wzór amerykańskie uniwersytety, tymczasem nie wspomina o ich wadach. Josh Kaufman, były menedżer z Procter&Gamble napisał ostatnio książkę pod tytułem „Personal MBA”. Wykłada w niej powody dla których studia wyższe z ekonomii w USA, w szczególności MBA, nie mają ekonomicznego sensu.

Na przykład wszystkie koszty MBA na Uniwersytecie Harvarda to 350 tys. dol. Jeżeli student bierze kredyt, to razem z odsetkami przez 30 lat zapłaci 821 tys. dol. (2200 dol. miesięcznie). Zdaniem Kaufmana jedyny powód, by skończyć MBA, to chęć pracy w prestiżowym banku inwestycyjnym albo firmie konsultingowej, które używają MBA na znanej uczelni, by odsiać kandydatów do pracy. Problem polega na tym, że firmy takie jak Goldman Sachs czy McKinsey&Co zatrudniają nie więcej, niż 5 – 10 tys. osób rocznie, a studia MBA na całym świecie kończy 200 tys. osób rocznie.

Wiele osób pcha się na studia dlatego, że w czasie zarządzanej przez państwo edukacji średniej i podstawowej nauczyły się bardzo niewielu rzeczy, które są poszukiwane na rynku pracy. Tymczasem we wspomnianej Szwajcarii, gdzie państwo nie zajmuje się centralnym zarządzaniem edukacją, jeszcze na początku lat 90.  XX w. odsetek studiujących nie przekraczał 10 – 15 proc. i to wystarczyło, żeby zbudować jeden z najbogatszych krajów świata.

Zlikwidujmy Ministerstwo Edukacji Narodowej, a decyzję czego i jak  mają się uczyć dzieci pozostawmy rodzicom. Wszyscy pamiętamy jaki wpływ na ilość i jakość towarów w sklepach miało wycofanie się państwa z centralnego planowania gospodarki w 1989 r. W każdej chwili równie rewolucyjna zmiana może się zacząć w polskich szkołach.

Aleksander Piński, źródło: ObserwatorFinansowy.pl

Artykuł opublikowany na podstawie licencji

Lubię to!
Kategorie
Idee
Tagi
Aleksander PińskiAndrzej KlesykBeth JarmanBitwa pod Jeną-AuerstedtConnecticutFriedrich von HayekFryderyk Wilhelm IGeorge LandHarvard UniversityJohn GattoJosh KaufmanKrólestwo Prusksiążka "Droga do zniewolenia"książka Education: Free and Compulsory”książka „Breakpoint and Beyond: Mastering the Future Today”książka „Personal MBA”książka „The Underground History of American Education”Lant PritchettMBAMinisterstwo Edukacji NarodowejMurray Rothbardsystem edukacjiSzwajcariaUSA
Aleksander Piński, Andrzej Klesyk, Beth Jarman, Bitwa pod Jeną-Auerstedt, Connecticut, Friedrich von Hayek, Fryderyk Wilhelm I, George Land, Harvard University, John Gatto, Josh Kaufman, Królestwo Prus, książka "Droga do zniewolenia", książka Education: Free and Compulsory”, książka „Breakpoint and Beyond: Mastering the Future Today”, książka „Personal MBA”, książka „The Underground History of American Education”, Lant Pritchett, MBA, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Murray Rothbard, system edukacji, Szwajcaria, USA
Jaka jest twoja opinia?
Świetne!
76%
Fajne
14%
OK
5%
Hmmm?
5%
To nie to
0%
Nie lubię tego
0%
Admin
Admin
To może cie zainteresować
Królestwo PrusSzwajcaria
 
Ocena Czytelników
8.6
OCEŃ!
10 maja 1808 r. podpisano niekorzystny dla Polaków układ w Bayonne. Stąd wzięły się popularne „sumy bajońskie”
 
Ocena Czytelników
8.4
OCEŃ!
Stanisław Cat-Mackiewicz o tym, dlaczego upadło państwo polskie, mimo że było „wielkie, z wszystkimi możliwościami odegrania w...
Komentarze
Zostaw komentarz

    Zostaw komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi




    Najnowsze informacje
     
    Świetne wystąpienie Steve’a Jobsa. To może zmienić spojrzenie na Twoje życie
     
    W czym Twoje województwo jest najlepsze?
     
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem… [wideo]
     
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy? To wideo to dowód! [wideo]
     
    Ekstaza komentatora Islandii
    Ekstaza komentatora na meczu Euro. Tomasz Zimoch „wysiada”

    Niezwykle.com

    Ciekawostki, interesujące wideo, infografiki - odwiedzaj nas codziennie! Każdego dnia nowe interesujące materiały!
    Top 10 miesiąca
      
    Spróbuj użyć innego filtru
    Top 10 tygodnia
      
    Spróbuj użyć innego filtru
    • "[…] http://niezwykle.com/strajki-w-ii-rp-wystapienie-premiera-skladkowskiego/ […]" - JAK DEMOKRACJA DOSKONALI PRYMITYWNE NARZĘDZIA T...
    • "[…] http://niezwykle.com/krol-leopold-ma-do-dzis-pomnik-przed-europarlamentem-a-caly-swiat-opowiada-o..." - Polskie arsenały broni informacyjnej. – S...
    • "[…] Obraz Husarii pochodzi ze strony niezwykle.com […]" - Husarz | Odkrywać by żyć
    • "[…] […]" - Evidence that Poles killed even one Jew during ...
    • "[…] Wstrząsające zdjęcie – turecki urzędnik drażni głodne dzieci widokiem chleba […]" - Ten kadr jest symbolem ludobójstwa Ormian. Po l...
    • "[…] tumbas más en Ploszkowo. No obstante, los más famosos monumentos de este tipo se encuentran en Sa..." - Pirámides polacas: ruinas de tumbas megalíticas...
    • "Zoll to wyjątkowo kiepski prawnik. Jest członkiem Kasty Adwokackiej i jak dostał aplikację to nie musiał ju..." - Claus
    • "Można się zgrywać na wirtualnie na bohatera i obrońcę ojczyzny, bo to prawie nic nie kosztuje. Nawet nie je..." - eszet33
    • "Teraz Jarkowi powinni przyznać to nazwisko. Dopasowanie idealne!" - Dawid
    • "histeryczny gnojek, przeciwnik pojednania, sprytny mąciciel, jednym słowem - szmata." - mirek
    Popularne
        
     
    Islam i stosunek do zwierząt
    87659
     
    Prof. Andrzej Zoll na łopatkach po jednym pytaniu w programie „Młodzież Kontra”
    77946
     
    This is Poland. Wzruszający brytyjski film o Polsce z lat 1938-40. Nieznane kroniki z II RP pokazują uroki dawnego życia. „Polska nigdy nie zginie” [film]
    53511
     
    Ten kadr jest symbolem ludobójstwa Ormian. Po latach okazało się, że scena nie miała miejsca. Rzeczywistość była jeszcze straszniejsza…
    53380
     
    Anna Walentynowicz mówi wprost o Henryce Krzywonos. „Kradła i piła. Wyszkowski wyrzucił ją ze strajku”
    53202
     
    Polski oficer torturowany przez bolszewików podczas wojny polsko-bolszewickiej
    52927
     
    Kto chce bronić ojczyzny, a kto z niej uciekać. Ciekawe zestawienie
    49889
     
    „Polskie piramidy” na Kujawach, tysiąc lat starsze niż budowle w Egipcie
    41022
     
    Genetyczna mapa Europy, czyli kim naprawdę jesteśmy
    39194
     
    Państwa, które ogłosiły żałobę narodową po katastrofie w Smoleńsku
    31804
     
    Dlaczego Żydzi mieszkali 800 lat w tak niegościnnym kraju jak Polska. Odpowiada prof. Bogusław Wolniewicz
    30832
     
    Niedziela w Warszawie w 1938 roku – niezwykły reportaż z miasta, którego już nie ma [wideo]
    26258
     
    O zdjęciu, które zmieniło historię – posłużyło do manipulacji. Ofiara okazała się sprawcą
    26058
     
    Najwięksi mordercy w historii świata
    25656
     
    Dlaczego Wielka Brytania i USA pozwoliły mordować miliony Żydów. Niewygodna prawda, o której się nie mówi
    23131
     
    Jak w 1951 r. polski rząd „podarował” Sowietom ziemie bogate w węgiel
    23036
     
    Stefan Kisielewski: Pocieszam się tylko, że ta stara k…a Francja odcierpi jeszcze za naszą krzywdę, zawsze nas zdradzała i sprzedawała!
    19958
     
    Andrzej Kiszka „Dąb” – w leśnej ziemiance ukrywał się niemal 10 lat. Żołnierz niezłomny
    19944
     
    Największe miasta w II Rzeczypospolitej – zobacz zestawienie z 1938 roku. Pierwsza Warszawa, a kto za nią [infografika]
    19926
     
    Kim był Józef Kijowski – dziadek lidera KOD. „Po zakończeniu działań wojennych walczył z bandami nacjonalistycznymi…”
    19304
    Niezwykłe
          
     
    Świetne wystąpienie Steve’a Jobsa. To może zmienić spojrzenie na Twoje życie
     
    W czym Twoje województwo jest najlepsze?
     
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem… [wideo]
     
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy? To wideo to dowód! [wideo]
     
    Ekstaza komentatora Islandii
    Ekstaza komentatora na meczu Euro. Tomasz Zimoch „wysiada”
     
    „This One’s For You Poland” – hymn Euro 2016 specjalnie dla Polski
     
    Jak zagraniczni dziennikarze czytają nazwiska polskich zawodników
    Jak zagraniczni dziennikarze czytają nazwiska polskich zawodników [wideo]
     
    Gdzie urodzili się piłkarze grający na Euro 2016
    Gdzie urodzili się piłkarze grający na Euro 2016. Kilka niespodzianek [mapa]
     
    film Królestwo trailer
    Puszcza Białowieska na dużym ekranie – fenomenalne obrazy przyrody [trailer]
     
    przywitanie prezydenta Chin w Polsce
    Godne przywitanie prezydenta Chin w Polsce. W powietrzu… [wideo]
     
    Animowana historia tortur
    Ludzie ludziom… Animowana historia tortur [wideo+18]
     
    uderzył dziewczynę
    Ona kilkukrotnie go uderzyła, a on nie reagował. Później zmienił zdanie. Dobrze postąpił?
     
    Chlew na Wiejskiej. Nieparlamentarne słowa pod adresem posłanki
     
    muzułmanie w Rosji
    Ciężka dola muzułmanów w Rosji. Muszą się liczyć również z takim traktowaniem
     
    Policja surowo karze mandatami. A tak sama łamie przepisy… [wideo]
     
    Polak miał problem ze spadochronem
    O krok od tragedii – Polak miał problem ze spadochronem
     
    Obóz pracy dla Polaków w Niemczech
    „Obóz pracy” dla Polaków w Niemczech. Kobieta bije pracownika [wideo +18]
     
    Kuriozalna interwencja francuskiej policji
    Kuriozalna interwencja francuskiej policji [wideo]
     
    najlepsze pranki
    Czy uwierzyłbyś własnym oczom – najlepsze pranki
     
    Kulczyk żyje! Skandal w programie „Państwo w Państwie”
    12345
    123
    Działy
     
    CZYTAJ WIĘCEJ
    Ocena Czytelników
    9.5

    Jak Niemiec oceniał Polskę u schyłku XVIII wieku? „Polacy rodzą się na jeźdźców…”

    OCEŃ!
    ZOBACZ WSZYSTKO

    Tagi

    Adam Michnik Adolf Hitler Andrzej Duda Armia Krajowa Chiny chrześcijaństwo chrześcijaństwo - islam Francja III Rzesza II Rzeczpospolita II wojna światowa imigracja ISIS islam I wojna światowa Izrael Jan Paweł II Jarosław Kaczyński Józef Piłsudski Komitet Obrony Demokracji komunizm kościół katolicki Kraków Kresy Wschodnie Lech Wałęsa Lwów Niemcy NKWD Polacy - Żydzi polscy chłopi Polska Polska - Niemcy Polska - Rosja Powstanie Styczniowe powstanie warszawskie Rosja socjalizm Stanisław Cat-Mackiewicz terroryzm USA Warszawa Wielka Brytania Witold Pilecki Wojna domowa w Syrii ZSRS
    Redakcja serwisu nie odpowiada za materiały nadesłane przez użytkowników.
    Jeśli uważasz, że tekst lub zdjęcie narusza prawa autorskie, poinformuj nas o tym.
    Napisz maila do administratora strony – niezwykle.com@gmail.com.
    Materiał naruszający prawa autorskie zostanie usunięty.