Niezwykle.com Niezwykle.com Niezwykle.com Niezwykle.com
Wybierz najbardziej niezwykłe z niezwykłych
ZNAJDŹ NAS!
Jezioro Solińskie - magnes dla turystów z całej Polski
Poprzedni
LOSOWO
Jak nam podziękowano, czyli losy polskich generałów na emigracji po II wojnie światowej
Następny
Ciekawostki
207 odsłon
0 Lubię to!
0 komentarzy

Powstańcy styczniowi do walki z Rosjanami używali… drewnianych armat

Nawigacja
  • Informacje
  • Ocenianie
  • Artykuł
  • Komentarze
Oceń!
Ocena czytelników
Oceniaj tutaj
Twoja ocena
7.9
7.9
Ocena czytelników
2 ocen
Już oceniałeś
Drzeworyt sztorcowy z francuskiego tygodnika Le Monde Illustre, z 1863 r.

Drzeworyt sztorcowy z francuskiego tygodnika Le Monde Illustre, z 1863 r.

Wobec braku ludwisarni w kraju i trudności w sprowadzaniu armat z zagranicy, bardziej pomysłowi konspiratorzy zaczęli sami wytwarzać działa drewniane. Już w obozie M. Langiewicza w Wąchocku znalazły się trzy drewniane armaty „toczone z kloców drzewa, okutych kilka razy żelaznymi obręczami”. Henryk Wiercieński zaś utrzymuje, że owe drewniane armaty dostarczone były do obozu Langiewicza dopiero pod Świętym Krzyżem.

O tych armatach dość interesująco pisze rosyjski historyk S. Gesket, który twierdzi, że Langiewicz w obozie pod Świętym Krzyżem nieźle zorganizował swój oddział, dzieląc go na dwa bataliony, dodając im po dwie armaty. Wprawdzie były one sporządzone z mocnego, dębowego drzewa, spojonego żelaznymi obręczami i wytrzymującymi zaledwie kilka wystrzałów, ale z powodu ich lekkości nie nastręczały zbytniego kłopotu w transportowaniu ich w górzystej okolicy. Gdy zaś Langiewicz dowiedział się, przez swój wywiad, że naprzeciwko niemu ciągnie oddział wojska rosyjskiego, obsadził klasztor oraz zajął lizierę lasu od strony Kielc, skąd spodziewał się nieprzyjaciela. Tam też ustawił swą baterię z czterech dział drewnianych, pod osłoną niewielkiego oddziału kawalerii. Strzelcy stali ukryci za zasiekami, a kosynierzy – dalej, w głębi lasu. Nadto w pobliskiej Słupi Nowej stał niewielki oddział partyzantów.

Sam klasztor stanowił mocną pozycję obronną, mając wysokie kamienne ściany, a przejścia i korytarze – zabarykadowane. Wkrótce nadciągnął z Kielc płk. Ksawery Czengiery ze swym wojskiem. Część jego wojska miała zaatakować i zdobyć klasztor, a druga część, składająca się z trzech rot piechoty, sześćdziesięciu kozaków i jednej armaty miała atakować strzelców i kosynierów powstańczych w lesie.

Oddział kozaczy rozpoczął natarcie po oddaniu jednego strzału armatniego, lecz nieoczekiwanie spotkała ich salwa z czterech powstańczych armat, przy czym jedna armata po strzale uległa rozerwaniu. W wyniku tych strzałów został zabity junkier kozaczy Papiercow, a jeden kozak został ranny. Pociski tej artylerii zatrzymały natarcie, lecz niebawem nadbiegła 10. rota Smoleńskiego pułku piechoty i zawrzała wałku wręcz. Wkrótce – jak twierdzi Gesket – było siedemdziesiąt trupów przy porzuconej baterii, gdyż powstańcy zaczęli wycofywać się w głąb lasu. Sztum na klasztor został odparty, a płk. Czengiery w obawie napaści na Kielce, nakazał odwrót swego wojska.

Bardzo podobnie akcję bojową pod Świętym Krzyżem przedstawia uczestnik powstania, autor pamiętników Władysław Zapałowski, choć wspomina o dwóch tylko drewnianych armatach w obozie Langiewicza na Świętym Krzyżu. „Langiewicz kazał dać ognia z owych armat. Nieprzyjaciel zdumiony stanął, nie spodziewając się zastać armat, obrzucony gradem kul i natarczywością kosynierów zaczął się cofać”.

Jednak w dalszym marszu powstańców spod Świętego Krzyża, prawdopodobnie armaty te zostały porzucone. Wielki Książę Konstanty po bitwie pod Świętym Krzyżem, w swym raporcie do cara z 4/16.02.1863 podał, że Czengiery rozbił „szajkę” Langiewicza i zdobył trzy drewniane armaty. Podobnie informowała prasa warszawska o zdobyciu przez płk. Czengierego taboru składającego się z 11. wozów i 3. armat drewnianych.

Do powstańczego oddziału Pawła Suzina działającego w Augustowskim, przyłączył się w czerwcu 1863 r. były oficer artylerii rosyjskiej kpt. Józef Gleb-Koszański. Przybył on do obozu Suzina pod Olitą prowadząc z sobą grupę kilkunastu powstańców, oraz przywożąc dwa drewniana działa własnej konstrukcji „wydrążone a kłodach dębowych, obitych żelaznymi obręczami”.

Działa te okazale wyglądały i pamiętnikarz uznał je nawet za „arcydzieła sztuki puszkarskiej”, lecz egzaminu nie zdały i przy pierwszej próbie obydwie armaty pękły i musiały być porzucone.

Na Wileńszczyźnie, pewien przyjaźnie usposobiony do powstania, niejaki Dymitr Bazanow, będący w bezpośrednich stosunkach z dowódcą oddziału Feliksem Wysłouchem, dostarczał do jego obozu żywość, broń, amunicję, tytoń, leki itp. Zajmował się on również „sprawą skonstruowania, wraz z jakimś ślusarzem wileńskim dla powstańców drewnianych działek polowych”. Niestety, te poczynania zostały przerwane aresztowaniem Bazanowa. Za swój udział w powstaniu polskim szlachetny Bazanow został przez Audytoriat Polowy skazany na pozbawienie szlachectwa, mienia i wszelkich praw, oraz zesłaniem na katorgę w Syberii na 10 lat. Wyrok z 10/23 listopada 1863 r. zatwierdził Murawiew-Wieszatiel, a 6 grudnia Bazanow został wywieziony na Sybir.

Żurnał wojennych diejstwij w raporcie swoim i w opisie bitwy pod Depułtyczami i Pokrówką w dniu 5 sierpnia 1863 r. zamieścił nieprawdziwą wiadomość, jakoby powstańcy mieli w tej bitwie „drewniane armaty, które się rozsypywały po pierwszym strzale”.

Oddziały bowiem powstańcze Eminowicza, Rudowskiego i Ćwieka, walczące pod Depułtyczami żadnych armat drewnianych nie posiadały, natomiast to zgrupowanie miało tylko jedną żelazną armatkę, która z dużym powodzeniem w tej bitwie była użyta.

Do kategorii niezbyt udanych dział drewnianych, zaliczyć wypada „dwie klejone armatki”, które się znalazły pod Igołomią w dniu 4 maja 1863 r., „wśród tornistrów i wozów pomysłu generalskiego”. Był to oddział powstańczych ochotników oczekujący przybycia gen. Ludwika Mierosławskiego.

Henryk Seweryn Zawadzki, fragment książki „Artyleria powstańcza 1863-1864 r.” [źródło: konskie.org.pl]

Lubię to!
Kategorie
Ciekawostki
Tagi
12 lutego12 lutego 1863186325 Smoleński Pułk Piechoty4 maja4 maja 1863Audytoriat Polowy Wojsk w Królestwie PolskimBitwa pod Depułtyczami KrólewskimiBitwa pod IgołomiąBitwa pod Świętym KrzyżemDepułtycze KrólewskieDymitr BazanowFeliks WysłouchGóry ŚwiętokrzyskieGubernia augustowskaHenryk WiercieńskiIgołomiaJan RudowskiJózef Gleb-Koszańskijunkier PapiercowKajetan CieszkowskiKielceKonstanty RomanowKsawery Czengieryksiążka "Pamiętniki Władysława Zapałowskiego"Ludwik MierosławskiMarian LangiewiczMichaił Murawjow WileńskiNowa SłupiaOlitaPaweł SuzinPokrówkaPowstanie StycznioweS. GesketWąchockWileńszczyznaWładysław EminowiczWładysław ZapałowskiŁysa Góra (Góry Świętokrzyskie)
12 lutego, 12 lutego 1863, 1863, 25 Smoleński Pułk Piechoty, 4 maja, 4 maja 1863, Audytoriat Polowy Wojsk w Królestwie Polskim, Bitwa pod Depułtyczami Królewskimi, Bitwa pod Igołomią, Bitwa pod Świętym Krzyżem, Depułtycze Królewskie, Dymitr Bazanow, Feliks Wysłouch, Góry Świętokrzyskie, Gubernia augustowska, Henryk Wiercieński, Igołomia, Jan Rudowski, Józef Gleb-Koszański, junkier Papiercow, Kajetan Cieszkowski, Kielce, Konstanty Romanow, Ksawery Czengiery, książka "Pamiętniki Władysława Zapałowskiego", Ludwik Mierosławski, Marian Langiewicz, Michaił Murawjow Wileński, Nowa Słupia, Olita, Paweł Suzin, Pokrówka, Powstanie Styczniowe, S. Gesket, Wąchock, Wileńszczyzna, Władysław Eminowicz, Władysław Zapałowski, Łysa Góra (Góry Świętokrzyskie)
Jaka jest twoja opinia?
Świetne!
60%
Fajne
40%
OK
0%
Hmmm?
0%
To nie to
0%
Nie lubię tego
0%
Admin
Admin
To może cie zainteresować
1863KielceCiekawostki
 
Ocena Czytelników
5.9
OCEŃ!
Kiedy orzeł tracił koronę. Na długo przed Polską Ludową…
Komentarze
Zostaw komentarz

    Zostaw komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi




    Najnowsze informacje
     
    Świetne wystąpienie Steve’a Jobsa. To może zmienić spojrzenie na Twoje życie
     
    W czym Twoje województwo jest najlepsze?
     
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem… [wideo]
     
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy? To wideo to dowód! [wideo]
     
    Ekstaza komentatora Islandii
    Ekstaza komentatora na meczu Euro. Tomasz Zimoch „wysiada”

    Niezwykle.com

    Ciekawostki, interesujące wideo, infografiki - odwiedzaj nas codziennie! Każdego dnia nowe interesujące materiały!
    Top 10 miesiąca
      
    Spróbuj użyć innego filtru
    Top 10 tygodnia
      
    Spróbuj użyć innego filtru
    • "[…] http://niezwykle.com/strajki-w-ii-rp-wystapienie-premiera-skladkowskiego/ […]" - JAK DEMOKRACJA DOSKONALI PRYMITYWNE NARZĘDZIA T...
    • "[…] http://niezwykle.com/krol-leopold-ma-do-dzis-pomnik-przed-europarlamentem-a-caly-swiat-opowiada-o..." - Polskie arsenały broni informacyjnej. – S...
    • "[…] Obraz Husarii pochodzi ze strony niezwykle.com […]" - Husarz | Odkrywać by żyć
    • "[…] […]" - Evidence that Poles killed even one Jew during ...
    • "[…] Wstrząsające zdjęcie – turecki urzędnik drażni głodne dzieci widokiem chleba […]" - Ten kadr jest symbolem ludobójstwa Ormian. Po l...
    • "[…] tumbas más en Ploszkowo. No obstante, los más famosos monumentos de este tipo se encuentran en Sa..." - Pirámides polacas: ruinas de tumbas megalíticas...
    • "Zoll to wyjątkowo kiepski prawnik. Jest członkiem Kasty Adwokackiej i jak dostał aplikację to nie musiał ju..." - Claus
    • "Można się zgrywać na wirtualnie na bohatera i obrońcę ojczyzny, bo to prawie nic nie kosztuje. Nawet nie je..." - eszet33
    • "Teraz Jarkowi powinni przyznać to nazwisko. Dopasowanie idealne!" - Dawid
    • "histeryczny gnojek, przeciwnik pojednania, sprytny mąciciel, jednym słowem - szmata." - mirek
    Popularne
        
     
    Islam i stosunek do zwierząt
    87659
     
    Prof. Andrzej Zoll na łopatkach po jednym pytaniu w programie „Młodzież Kontra”
    77949
     
    This is Poland. Wzruszający brytyjski film o Polsce z lat 1938-40. Nieznane kroniki z II RP pokazują uroki dawnego życia. „Polska nigdy nie zginie” [film]
    53518
     
    Ten kadr jest symbolem ludobójstwa Ormian. Po latach okazało się, że scena nie miała miejsca. Rzeczywistość była jeszcze straszniejsza…
    53401
     
    Anna Walentynowicz mówi wprost o Henryce Krzywonos. „Kradła i piła. Wyszkowski wyrzucił ją ze strajku”
    53204
     
    Polski oficer torturowany przez bolszewików podczas wojny polsko-bolszewickiej
    52956
     
    Kto chce bronić ojczyzny, a kto z niej uciekać. Ciekawe zestawienie
    49892
     
    „Polskie piramidy” na Kujawach, tysiąc lat starsze niż budowle w Egipcie
    41042
     
    Genetyczna mapa Europy, czyli kim naprawdę jesteśmy
    39208
     
    Państwa, które ogłosiły żałobę narodową po katastrofie w Smoleńsku
    31805
     
    Dlaczego Żydzi mieszkali 800 lat w tak niegościnnym kraju jak Polska. Odpowiada prof. Bogusław Wolniewicz
    30835
     
    Niedziela w Warszawie w 1938 roku – niezwykły reportaż z miasta, którego już nie ma [wideo]
    26258
     
    O zdjęciu, które zmieniło historię – posłużyło do manipulacji. Ofiara okazała się sprawcą
    26059
     
    Najwięksi mordercy w historii świata
    25656
     
    Dlaczego Wielka Brytania i USA pozwoliły mordować miliony Żydów. Niewygodna prawda, o której się nie mówi
    23131
     
    Jak w 1951 r. polski rząd „podarował” Sowietom ziemie bogate w węgiel
    23036
     
    Stefan Kisielewski: Pocieszam się tylko, że ta stara k…a Francja odcierpi jeszcze za naszą krzywdę, zawsze nas zdradzała i sprzedawała!
    19969
     
    Andrzej Kiszka „Dąb” – w leśnej ziemiance ukrywał się niemal 10 lat. Żołnierz niezłomny
    19946
     
    Największe miasta w II Rzeczypospolitej – zobacz zestawienie z 1938 roku. Pierwsza Warszawa, a kto za nią [infografika]
    19927
     
    Kim był Józef Kijowski – dziadek lidera KOD. „Po zakończeniu działań wojennych walczył z bandami nacjonalistycznymi…”
    19305
    Niezwykłe
          
     
    Świetne wystąpienie Steve’a Jobsa. To może zmienić spojrzenie na Twoje życie
     
    W czym Twoje województwo jest najlepsze?
     
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem… [wideo]
     
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy? To wideo to dowód! [wideo]
     
    Ekstaza komentatora Islandii
    Ekstaza komentatora na meczu Euro. Tomasz Zimoch „wysiada”
     
    „This One’s For You Poland” – hymn Euro 2016 specjalnie dla Polski
     
    Jak zagraniczni dziennikarze czytają nazwiska polskich zawodników
    Jak zagraniczni dziennikarze czytają nazwiska polskich zawodników [wideo]
     
    Gdzie urodzili się piłkarze grający na Euro 2016
    Gdzie urodzili się piłkarze grający na Euro 2016. Kilka niespodzianek [mapa]
     
    film Królestwo trailer
    Puszcza Białowieska na dużym ekranie – fenomenalne obrazy przyrody [trailer]
     
    przywitanie prezydenta Chin w Polsce
    Godne przywitanie prezydenta Chin w Polsce. W powietrzu… [wideo]
     
    Animowana historia tortur
    Ludzie ludziom… Animowana historia tortur [wideo+18]
     
    uderzył dziewczynę
    Ona kilkukrotnie go uderzyła, a on nie reagował. Później zmienił zdanie. Dobrze postąpił?
     
    Chlew na Wiejskiej. Nieparlamentarne słowa pod adresem posłanki
     
    muzułmanie w Rosji
    Ciężka dola muzułmanów w Rosji. Muszą się liczyć również z takim traktowaniem
     
    Policja surowo karze mandatami. A tak sama łamie przepisy… [wideo]
     
    Polak miał problem ze spadochronem
    O krok od tragedii – Polak miał problem ze spadochronem
     
    Obóz pracy dla Polaków w Niemczech
    „Obóz pracy” dla Polaków w Niemczech. Kobieta bije pracownika [wideo +18]
     
    Kuriozalna interwencja francuskiej policji
    Kuriozalna interwencja francuskiej policji [wideo]
     
    najlepsze pranki
    Czy uwierzyłbyś własnym oczom – najlepsze pranki
     
    Kulczyk żyje! Skandal w programie „Państwo w Państwie”
    12345
    123
    Działy
     
    CZYTAJ WIĘCEJ
    Ocena Czytelników
    9.5

    Jak Niemiec oceniał Polskę u schyłku XVIII wieku? „Polacy rodzą się na jeźdźców…”

    OCEŃ!
    ZOBACZ WSZYSTKO

    Tagi

    Adam Michnik Adolf Hitler Andrzej Duda Armia Krajowa Chiny chrześcijaństwo chrześcijaństwo - islam Francja III Rzesza II Rzeczpospolita II wojna światowa imigracja ISIS islam I wojna światowa Izrael Jan Paweł II Jarosław Kaczyński Józef Piłsudski Komitet Obrony Demokracji komunizm kościół katolicki Kraków Kresy Wschodnie Lech Wałęsa Lwów Niemcy NKWD Polacy - Żydzi polscy chłopi Polska Polska - Niemcy Polska - Rosja Powstanie Styczniowe powstanie warszawskie Rosja socjalizm Stanisław Cat-Mackiewicz terroryzm USA Warszawa Wielka Brytania Witold Pilecki Wojna domowa w Syrii ZSRS
    Redakcja serwisu nie odpowiada za materiały nadesłane przez użytkowników.
    Jeśli uważasz, że tekst lub zdjęcie narusza prawa autorskie, poinformuj nas o tym.
    Napisz maila do administratora strony – niezwykle.com@gmail.com.
    Materiał naruszający prawa autorskie zostanie usunięty.