Niezwykle.com Niezwykle.com Niezwykle.com Niezwykle.com
Wybierz najbardziej niezwykłe z niezwykłych
ZNAJDŹ NAS!
28 maja 1992 r. Janusz Korwin-Mikke zgłosił wniosek o przeprowadzenie lustracji
Poprzedni
LOSOWO
Jacek Szynkarczuk i obraz "Niebieskie przedmieścia"
Następny
Białe plamy w historii
963 odsłon
8 Lubię to!
0 komentarzy

W nocy 27 na 28 maja 1947 r. miała miejsce potyczka plutonu Ludowego Wojska Polskiego z czerwonoarmistami. Wyrok dla Polaków pokazał, w jakim kraju naprawdę żyją

Nawigacja
  • Informacje
  • Ocenianie
  • Artykuł
  • Komentarze
Oceń!
Ocena czytelników
Oceniaj tutaj
Twoja ocena
10
10
Ocena czytelników
11 ocen
Już oceniałeś

Potyczka plutonu Ludowego Wojska Polskiego z czerwonoarmistami na dworcu kolejowym w Lesznie w nocy z 27 na 28 maja 1947 r. była w istocie walką o suwerenność Rzeczypospolitej Polskiej.

Poszło o kobietę, którą mieli porwać Sowieci. Sprzedana im ponoć przez męża za butelkę wódki Zofia Rojuk, repatriantka z Baranowicz, jechała z pijanymi sowieckimi żołnierzami do ich jednostki pociągiem z Poznania. W trakcie podróży dyskretnie przedstawiła swoją sytuację Feliksowi Lisowi, który jechał w tym samym przedziale. I poprosiła o pomoc.

Alarm na stacji

W Kościanie interweniowali powiadomieni przez Lisa funkcjonariusze Służby Ochrony Kolei. Bezskutecznie. Przekazali więc wiadomość o porwanej kobiecie do Leszna. Tam akcję podjął pełniący dyżur na stacji milicjant – Zygmunt Handke. Gdy usłyszał groźby i zobaczył wymierzone w siebie lufy, zrezygnował. Powiadomił jednak o sytuacji garnizon WP.

Pluton alarmowy, dowodzony przez 22-letniego podporucznika Jerzego Przerwę, szybko dotarł na leszczyński dworzec. Przerwa, doświadczony frontowiec, wydał żołnierzom rozkazy i poszedł rozmawiać z sowieckim dowódcą.

Porucznik Jerzy Przerwa

Porucznik Jerzy Przerwa

Warto przypomnieć, że po wojnie na terytorium Polski, a zwłaszcza na Ziemiach Odzyskanych, stacjonowało wiele oddziałów sowieckich. Praktycznie przez cały czas PRL-u – ostatnie rosyjskie jednostki opuściły Polskę raptem 20 lat temu. Sowieccy żołnierze nie podlegali polskim władzom ani sądom. Porucznik Przerwa, podejmując interwencję w sprawie porwanej przez Rosjan kobiety, wykazał się więc zdecydowaniem i odwagą. Prawdopodobnie podczas rozmowy dowódców żołnierze sowieccy usiłowali wyjść z dworca. Polacy, wypełniając rozkaz swojego dowódcy, nie chcieli na to pozwolić. Nastąpiły przepychanki, doszło do strzelaniny. W jej efekcie zginęło trzech Rosjan, dalszych pięciu zostało rannych. Z Polaków nie ucierpiał nikt. W tym miejscu i momencie… Bo w kilka godzin później zostali aresztowani.

Proces odbył się 10 dni później, 7 czerwca 1947 r. w trybie doraźnym – sądowi przewodniczył podpułkownik Franciszek Szeliński, pod aktem oskarżenia podpisał się major Maksymilian Lityński (obaj oficerowie byli później niezwykle skuteczni w stalinowskich procesach zakończonych zwykle wyrokami śmierci. Nie ponieśli nigdy żadnej odpowiedzialności). Jak jednak ustalił badający tę sprawę dziennikarz Krzysztof M. Kaźmierczak, faktycznie śledztwo prowadził oficer sowiecki w polskim mundurze Wilhelm Świątkowski.

Trzech za trzech

W śledztwie przyjęto oczywiście wersję żołnierzy sowieckich, którzy utrzymywali, że zostali ostrzelani, gdy spali, i nie zdążyli odpowiedzieć ogniem. Zeznania pozostałych świadków, wedle których pierwsi mieli zacząć strzelać Rosjanie, zignorowano. Wyrok za „gwałtowny zamach na żołnierzy radzieckich” mógł być tylko jeden. Polscy żołnierze – podporucznik Jerzy Przerwa, kapral Wiesław Warwasiński oraz szeregowcy Władysław Łabuza i Stanisław Stachura – zostali skazani na karę śmierci. Ekspertyzę rusznikarza, wedle której Warwasiński i Stachura w ogóle nie użyli broni – sąd również zignorował.

Ponadto szeregowy Tadeusz Nowicki i milicjant kapral Zygmunt Handke usłyszeli wyroki po 10 lat więzienia; a pasażer Feliks Lis – jako ten, który pośrednio sprowokował starcie – dostał 12 lat. Skazani wystąpili o ułaskawienie do ówczesnego prezydenta Bolesława Bieruta. 14 czerwca Bierut zamienił karę śmierci na 15 lat więzienia Stanisławowi Stachurze. Uwolnił też Tadeusza Nowickiego. Następnego dnia – 15 czerwca 1947 r. – podporucznik Jerzy Przerwa, szeregowy Władysław Łabuza i kapral Wiesław Warwasiński zostali rozstrzelani.

W innym procesie skazano funkcjonariuszy SOK-u z Kościana: Ignacego Dworaka i Stanisława Bresińskiego. Chociaż rozprawa miała charakter „pokazowy”, historia potyczki na leszczyńskim dworcu wciąż nie jest szerzej – może poza Lesznem – znana. Rozstrzelani żołnierze – faktycznie ofiary politycznego mordu sądowego – zostali zrehabilitowani w 1990 r. Proces rehabilitacyjny odbył się jednak bez rozgłosu.

Przywracanie pamięci

Pierwszy tekst przypominający potyczkę i jej dramatyczne skutki opublikował właśnie Krzysztof M. Kaźmierczak na łamach „Gazety Poznańskiej” w 2004 r. Od tamtej pory dziennikarz walczy o upamiętnienie skazanych żołnierzy. Udało się mu m.in. dotrzeć do córki porwanej kobiety. Okazało się, że Zofię Rojuk potraktowano wówczas, ze względu na pochodzenie, jako obywatelkę ZSRS – została wywieziona, osądzona i zesłana na Syberię. Po zwolnieniu z łagru nie mogła wrócić do Polski, zamieszkała na Ukrainie. Na początku lat 60. przez Czerwony Krzyż odnalazła córkę. Zmarła w 2000 r. W 65. rocznicę potyczki, Kaźmierczak opublikował w „Głosie Wielkopolskim” zdjęcia skazanych żołnierzy i ich ostatnie słowa. Do dziś nie wiadomo, gdzie zostali pochowani.

Potyczka plutonu Ludowego Wojska Polskiego z żołnierzami Armii Radzieckiej na dworcu kolejowym w Lesznie w nocy z 27 na 28 maja 1947 r. była na dobrą sprawę walką o suwerenność Rzeczypospolitej Polskiej. Bo tak właśnie pojmowali deklarowane wówczas oficjalnie wolność i suwerenność prości ludzie i zwykli obywatele. Tacy jak porucznik Jerzy Przerwa i jego żołnierze, kolejarze czy nawet milicjant. Z perspektywy czasu widać, jak bardzo naiwnie. Wówczas jednak byli przekonani, że są w we własnym kraju – powołani do ochrony i obrony współobywateli, działali więc zgodnie z obowiązującymi przepisami i sumieniem. Za to przekonanie i wypełnianie służbowych obowiązków przyszło im zapłacić życiem i więzieniem. Zostali w majestacie ówczesnego prawa przeklęci. Na marginesie obchodów Roku Żołnierzy Wyklętych warto więc przypomnieć również ich tragiczny los.

Paweł Tomczyk

W tekście wykorzystałem informacje z m.in. z tekstów Krzysztofa K. Kaźmierczaka „Zgładzeni za to, że mieli odwagę” („Głos Wielkopolski” 16.06.2012), „Znamy losy kobiety, za którą 65 lat temu oddali życie polscy żołnierze” („Głos Wielkopolski” 22.06.2012).

Tekst opublikowany w Gazecie Polskiej Codziennie 28 maja 2013 roku.

 

Lubię to!
Kategorie
Białe plamy w historii, Polska Ludowa
Tagi
Jaka jest twoja opinia?
Świetne!
92%
Fajne
0%
OK
0%
Hmmm?
8%
To nie to
0%
Nie lubię tego
0%
Admin
Admin
To może cie zainteresować
Białe plamy w historiiPolska Ludowa
 
Ocena Czytelników
8.8
OCEŃ!
Podziemna sieć rurociągów w Wielkiej Brytanii. To wciąż tajemnica państwowa
 
Ocena Czytelników
9.4
OCEŃ!
Izraelski uczony: Potomkowie starożytnych Żydów to dzisiejsi Palestyńczycy
 
Ocena Czytelników
7.5
OCEŃ!
„Ten rok w Polsce jest najspokojniejszy”, czyli premier o 52 zabitych podczas protestów w 1938 r.
 
Ocena Czytelników
9.2
OCEŃ!
To w Gdańsku Niemcy produkowali mydło z tłuszczu ludzkiego
 
Ocena Czytelników
8.0
OCEŃ!
Masakra w Lidicach – Niemcy nie oszczędzili kobiet ani dzieci…
 
Ocena Czytelników
7.9
OCEŃ!
Ten kadr jest symbolem ludobójstwa Ormian. Po latach okazało się, że scena nie miała miejsca. Rzeczywistość była jeszcze straszniejsza...
Komentarze
Zostaw komentarz

    Zostaw komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.




    Najnowsze informacje
     
    Świetne wystąpienie Steve’a Jobsa. To może zmienić spojrzenie na Twoje życie
     
    W czym Twoje województwo jest najlepsze?
     
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem… [wideo]
     
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy? To wideo to dowód! [wideo]
     
    Ekstaza komentatora Islandii
    Ekstaza komentatora na meczu Euro. Tomasz Zimoch „wysiada”

    Niezwykle.com

    Ciekawostki, interesujące wideo, infografiki - odwiedzaj nas codziennie! Każdego dnia nowe interesujące materiały!
    Top 10 miesiąca
      
    Spróbuj użyć innego filtru
    Top 10 tygodnia
      
    Spróbuj użyć innego filtru
    • "Szkoci nas lubią. https://www.youtube.com/watch?time_continue=49&v=AsjxGYek7Rk&feature=emb_logo" - Shone
    • "Super nauczyłam się w 3 godziny" - Emilka
    • "Bełkot" - ziut
    • "Znamienny jest też wiersz Juliana Tuwima “Żydom ròżnego kalibru “ Juwenalia Zeszyt II : grudzień 1911- li..." - Piotr
    • "Uczeń to samo za siebie mówi. Jeszcze wiele musisz się nauczyć. A historia to fakty, które są całkowicie in..." - Stanisław
    • "Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha y" - Ireneusz
    • "Na pierwszym miejscu powinien być kościół katolicki który w samej tylko Ameryce na przełomie 40 lat wyciął ..." - Uczeń
    • "Tak ika75 przywiozły nas statkami ,,cywilizowane,, ludy a gdy zaczęła się chrystianizacja zeszliśmy z drzew..." - Patryk
    • "Nie ściema tylko zwyczajny wstyd zgwałconej dziewczyny, która wypierała z pamięci poniżenie które ją spotka..." - Michał
    • "Coś mi się wydaje, że nasi przodkowie przybyli na te ziemie około VI-VII w. naszej ery, więc jeśli te piram..." - ika75
    Popularne
        
     
    Islam i stosunek do zwierząt
    87985
     
    Prof. Andrzej Zoll na łopatkach po jednym pytaniu w programie „Młodzież Kontra”
    78534
     
    Ten kadr jest symbolem ludobójstwa Ormian. Po latach okazało się, że scena nie miała miejsca. Rzeczywistość była jeszcze straszniejsza…
    57140
     
    Polski oficer torturowany przez bolszewików podczas wojny polsko-bolszewickiej
    54428
     
    This is Poland. Wzruszający brytyjski film o Polsce z lat 1938-40. Nieznane kroniki z II RP pokazują uroki dawnego życia. „Polska nigdy nie zginie” [film]
    54100
     
    Anna Walentynowicz mówi wprost o Henryce Krzywonos. „Kradła i piła. Wyszkowski wyrzucił ją ze strajku”
    53730
     
    Kto chce bronić ojczyzny, a kto z niej uciekać. Ciekawe zestawienie
    50098
     
    „Polskie piramidy” na Kujawach, tysiąc lat starsze niż budowle w Egipcie
    48380
     
    Genetyczna mapa Europy, czyli kim naprawdę jesteśmy
    41508
     
    Dlaczego Żydzi mieszkali 800 lat w tak niegościnnym kraju jak Polska. Odpowiada prof. Bogusław Wolniewicz
    32326
     
    Państwa, które ogłosiły żałobę narodową po katastrofie w Smoleńsku
    32035
     
    „Myśli i wypsknięcia” Józefa Piłsudskiego. „Bo ni z tego ni z owego mamy Polskę na pierwszego”
    28251
     
    O zdjęciu, które zmieniło historię – posłużyło do manipulacji. Ofiara okazała się sprawcą
    26469
     
    Niedziela w Warszawie w 1938 roku – niezwykły reportaż z miasta, którego już nie ma [wideo]
    26448
     
    Najwięksi mordercy w historii świata
    26030
     
    Stefan Kisielewski: Pocieszam się tylko, że ta stara k…a Francja odcierpi jeszcze za naszą krzywdę, zawsze nas zdradzała i sprzedawała!
    25465
     
    Dlaczego Wielka Brytania i USA pozwoliły mordować miliony Żydów. Niewygodna prawda, o której się nie mówi
    23447
     
    Jak w 1951 r. polski rząd „podarował” Sowietom ziemie bogate w węgiel
    23291
     
    Andrzej Kiszka „Dąb” – w leśnej ziemiance ukrywał się niemal 10 lat. Żołnierz niezłomny
    22470
     
    Największe miasta w II Rzeczypospolitej – zobacz zestawienie z 1938 roku. Pierwsza Warszawa, a kto za nią [infografika]
    21009
    Niezwykłe
          
     
    Świetne wystąpienie Steve’a Jobsa. To może zmienić spojrzenie na Twoje życie
     
    W czym Twoje województwo jest najlepsze?
     
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem
    Amerykański dyplomata jeździ po Warszawie maluchem… [wideo]
     
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy
    Najlepsi kibice Euro 2016 to Irlandczycy? To wideo to dowód! [wideo]
     
    Ekstaza komentatora Islandii
    Ekstaza komentatora na meczu Euro. Tomasz Zimoch „wysiada”
     
    „This One’s For You Poland” – hymn Euro 2016 specjalnie dla Polski
     
    Jak zagraniczni dziennikarze czytają nazwiska polskich zawodników
    Jak zagraniczni dziennikarze czytają nazwiska polskich zawodników [wideo]
     
    Gdzie urodzili się piłkarze grający na Euro 2016
    Gdzie urodzili się piłkarze grający na Euro 2016. Kilka niespodzianek [mapa]
     
    film Królestwo trailer
    Puszcza Białowieska na dużym ekranie – fenomenalne obrazy przyrody [trailer]
     
    przywitanie prezydenta Chin w Polsce
    Godne przywitanie prezydenta Chin w Polsce. W powietrzu… [wideo]
     
    Animowana historia tortur
    Ludzie ludziom… Animowana historia tortur [wideo+18]
     
    uderzył dziewczynę
    Ona kilkukrotnie go uderzyła, a on nie reagował. Później zmienił zdanie. Dobrze postąpił?
     
    Chlew na Wiejskiej. Nieparlamentarne słowa pod adresem posłanki
     
    muzułmanie w Rosji
    Ciężka dola muzułmanów w Rosji. Muszą się liczyć również z takim traktowaniem
     
    Policja surowo karze mandatami. A tak sama łamie przepisy… [wideo]
     
    Polak miał problem ze spadochronem
    O krok od tragedii – Polak miał problem ze spadochronem
     
    Obóz pracy dla Polaków w Niemczech
    „Obóz pracy” dla Polaków w Niemczech. Kobieta bije pracownika [wideo +18]
     
    Kuriozalna interwencja francuskiej policji
    Kuriozalna interwencja francuskiej policji [wideo]
     
    najlepsze pranki
    Czy uwierzyłbyś własnym oczom – najlepsze pranki
     
    Kulczyk żyje! Skandal w programie „Państwo w Państwie”
    12345
    123
    Działy
     
    CZYTAJ WIĘCEJ
    Ocena Czytelników
    9.5

    Jak Niemiec oceniał Polskę u schyłku XVIII wieku? „Polacy rodzą się na jeźdźców…”

    OCEŃ!
    ZOBACZ WSZYSTKO

    Tagi

    Adam Michnik Adolf Hitler Andrzej Duda Armia Krajowa Chiny chrześcijaństwo chrześcijaństwo - islam Francja III Rzesza II Rzeczpospolita II wojna światowa imigracja ISIS islam I wojna światowa Izrael Jan Paweł II Jarosław Kaczyński Józef Piłsudski Komitet Obrony Demokracji komunizm kościół katolicki Kraków Kresy Wschodnie Lech Wałęsa Lwów Niemcy NKWD Polacy - Żydzi polscy chłopi Polska Polska - Niemcy Polska - Rosja Powstanie Styczniowe powstanie warszawskie Rosja socjalizm Stanisław Cat-Mackiewicz terroryzm USA Warszawa Wielka Brytania Witold Pilecki Wojna domowa w Syrii ZSRS
    Redakcja serwisu nie odpowiada za materiały nadesłane przez użytkowników.
    Jeśli uważasz, że tekst lub zdjęcie narusza prawa autorskie, poinformuj nas o tym.
    Napisz maila do administratora strony – niezwykle.com@gmail.com.
    Materiał naruszający prawa autorskie zostanie usunięty.